POPÜLER YAZILAR
EN SON YAZILAR
EN SON HABERLER
CHECK UP RANDEVUSU AL

Kanser Nedir?

Kanser sıklığı giderek artan bir sağlık ve yaşam sorunudur. Dünyada ve ülkemizde ölüm nedeni olarak, kalp-damar hastalıklarının hemen ardından gelmektedir. Ülkemizde en sık görülen kanserler erkeklerde akciğer, prostat, mesane, kalın barsak, mesane, mide ve larinks; kadınlarda meme, kalın barsak, rektum, tiroid, rahim, akciğer, mide kanserleri olarak sıralanabilir. Kanser, bazı etkilerle değişime uğramış hücrelerin, gerek yerel ve gerek uzak noktalarda kontrolsüz olarak çoğalıp büyümelerinin sonucu oluşan habis hastalıklar grubudur. Tedavisi ve tanısı bir çok uzmanlık dallarının işbirliğini gerektirmektedir. Erken evrede saptanması durumunda tedavi başarısı ve hastalıktan kurtulma oranı yüksektir. Bu nedenle erken tanı önemlidir. Başlıca tedavi yöntemleri; organ kanserlerinde cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik akıllı ilaç uygulamalarıdır. Lösemi, lenfoma ve multipl myeloma gibi hematoloji bölümünce tedavi edilen kanser türlerinde ise kemoterapi ve hedefe yönelik akıllı ilaç uygulamalarının yanı sıra kök hücre nakillerinden oluşur. Kemoterapi, immünoterapi, hedefe yönelik akıllı ilaç uygulamaları ve kök hücre nakli gibi tedavi yöntemleri son derece güç ve karmaşık tedaviler olup kanser hücresini yok ederken normal hücrelere ve dolayısı ile hastaya da zarar verme olasılığı nedeniyle özel bir ihtisas konusudur. Bu konunun uzmanlarınca ideal hastane koşulları altında etkili dozlarda fakat hastayı yan etkilerden koruyarak, hastanın yaşam kalitesi gözetilerek yapılması gereklidir.

Kemoterapi, İmmünoterapi ve Hedefe Yönelik Akıllı İlaç Uygulamaları Nedir?

Kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik akıllı ilaçlar damardan, ciltaltı ve ağız yolu ile kullanılabilen ilaçlardır. Bu tür tedaviler solid organ kanserlerinde cerrahi, ışın tedavisi ile birlikte kanser tedavisinin çok önemli bir parçasıdır. Kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik akıllı ilaçlar ile kanser hücreleri öldürülür veya kanserin büyümesi durdurulmaya çalışılır. Bazen tek, bazen birkaçı birlikte uygulanarak hastalar tedavi edilir.

İmmünoterapi ve Hedefe Yönelik Akıllı İlaç Uygulamalarının Kemoterapiden Farkı Nedir?

Kemoterapi hücrelerin bölünme ve çoğalma aşamasında hasar oluşturarak kanser hücrelerinin ölmesine yol açar. Bu nedenle vücudumuzda kan hücrelerimiz, ağız ve barsak yüzeyimiz, saçlarımız ve tırnaklarımız bu grup ilaçlardan sıklıkla etkilenir. İmmünoterapi doğrudan kanserli hücreyi etkilemekten ziyade savunma hücrelerimizi harekete geçirerek kanserli hücrelerin savunma sistemimizce tanınmasını ve yok edilmesini hedefler. Hedefe yönelik akıllı ilaçlar ise son yılların kanser alanında en önemli yeniliklerindendir. Çoğunlukla kanser türüne özel ilaçlardır. Kanser hücresi yüzeyinde veya hücre içinde yer alan çoğalma uyarısını ileten algılayıcıları veya hücre içinde bu uyarıları ileten yolları kapatarak etkili olur. Klasik kemoterapi yan etkilerinden farklı şekilde yan etki gösterirler. Bu nedenle mutlaka alanında uzmanlaşmış hekimlerce uygulanmalı ve hastaların takipleri yapılmalıdır.

Kemoterapi, İmmünoterapi ve Hedefe Yönelik Akıllı İlaç Uygulamaları Kim Tarafından Planlanır?

Organ tümörlerinde tıbbi tedavi ile ilgilenen bilim dalına “Tıbbi Onkoloji” bu alanda çalışan doktora “Tıbbi Onkolog” denir. Hematolojik kanserlerden olan lösemi, lenfoma ve multiple myeloma gibi kanser türleri ile ilgilenen bilim dalına “Hematoloji” bu alanda çalışan doktora “Hematolog” denir. Her iki alanda ayrı birer uzmanlık dallarıdır; Tıbbi Onkolog ve Hematolog kanser tedavisi konusunda iç hastalıkları uzmanlığından sonra bu alanlarda yan dal ihtisası yaparak uzmanlaşmış doktorlardır. Kemoterapi ve tanımlanan diğer tıbbi tedavi yöntemleri bu hekimlerin sorumluluğu altında uygulanır.

Kanser tedavi ekibi kimlerden oluşur?

Kanser tedavisi bir ekip işidir ve tedaviden elde edilecek başarı ekibin yeterliliği ve birbiri ile uyum içinde çalışmasına bağlıdır. Özellikle kemik iliği nakili yapılacak merkezlerde bu alana yönelik eğitim almış enfeksiyon hastalıkları uzmanı ile hastaların eş zamanlı takibi ve tedavilerinin yönlendirilmeleri son derece önemlidir. Kanser tedavi ekibinde alanında yetkin tümör cerrahları, hematolog, tıbbi onkolog, enfeksiyon hastalıkları uzmanı, patolog, nükleer tıp uzmanı, radyoloji ve girişimsel radyoloji uzmanları, ışın tedavisi (radyoterapi) ile ilgili radyasyon onkoloğu, ağrı tedavisi ile ilgili algolog ve işlerini sevgi ile yapan deneyimli eczacı ve yardımcı sağlık personeli bulunmalıdır.

Kemoterapi ve Diğer Tıbbi Tedavilerin Uygulanmasında Amaç Nedir?

Kanserin türü ve hastanın özellikleri göz önüne alınarak bu tedavilerden biri veya kombine bir şekilde birkaçı seçilerek uygulanabilir.

  • Tümörü tamamen yok etmek ve hastayı iyileştirmek için,
  • Tümörün yayılmasını engellemek için,
  • Tümörün büyümesini durdurmak veya yavaşlatmak için,
  • Tümörün sebep olduğu belirtileri yok etmek için kemoterapi ve diğer tıbbi tedaviler uygulanır.

Etkin tedavi yöntemleri olmasına rağmen bazı durumlarda tümörü tamamen yok edemeyip sadece belirtilerini düzelterek rahat yaşamayı sağlayabilir. Bazı tümörlerde tek tedavi yöntemi kemoterapi ve diğer tıbbi tedavi yöntemleridir. Diğerlerinde ise kemoterapi diğer tedavilerle (cerrahi ve radyoterapi) peş peşe veya eş zamanlı olarak uygulanır. Örneğin ameliyat öncesinde tümörü küçültmek amacıyla, veya ameliyattan sonra yayılmasını önlemek için kemoterapi ve diğer tıbbi tedaviler yapılabilir. Aynı uygulamalar radyoterapi öncesinde ve sonrasında yapılabildiği gibi, radyoterapi ile aynı anda çeşitli yöntemlerle de kemoterapi ve diğer tıbbi tedaviler uygulanabilir.

Kemoterapi Uygulama Sıklığı Ve Süresi Ne Kadardır?

Tedavi uygulama süresi ve sıklığı hastalığınızın ve sizin durumunuza göre özel olarak seçilen kemoterapi ve diğer tıbbi tedavilerin şemasına bağımlıdır. Tedavi ile elde edilen cevaba ve oluşan yan etkilere göre süre doktorunuz tarafından değiştirilebilir. Genellikle en sık kullanılan aralar 3 veya 4 hafta olmakla birlikte bazı tedavi şemalarında haftada bir veya iki haftada bir uygulamalar vardır. Kemoterapi ve diğer tıbbi tedavilerin zamanlaması konusunda en önemli, hatta hayati önem taşıyan nokta tedavinin mümkün olduğu kadar düzenli ve yan etkilerin izin verdiği ölçüde zamanında yapılmasıdır. Tedavi aralıkları gereksiz uzatıldığında tümöre kendini toparlama ve ilaçlara direnç kazanarak daha da güçlenme şansı verilmiş olur. Bu şekilde tümör büyümeye ve yayılmaya devam eder ve tedavi başarı şansı azalır. Tıbbi tedavi randevularınız konusunda kesinlikle doktorunuzun önerileri dışına çıkmayınız. Herhangi bir nedenle (aile sorunları, parasal sorunlar vb.) tedaviyi bırakmadan önce mutlaka doktorunuzla konuşarak sorunlarınızı anlatınız ve yardım isteyiniz. Tedavi günlerine mutlaka uyunuz. Kendinizi iyi hissetmediğiniz gerekçesi ile asla kendiliğinizden tedavi gününüzü değiştirmeyiniz ve evde kullanmak zorunda olduğunuz ilaçları almamazlık etmeyiniz. Aksi halde eksik tedaviden kaynaklanan tedavi başarısızlıkları ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Kemoterapi ve Diğer Tıbbi Tedaviler Nerede Uygulanır?

Kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik akıllı ilaçlar mutlaka bu konuda eğitimli kişilerin çalıştığı merkezlerde uygulanmalıdır. Doktorunuzun izni olmadan kesinlikle herhangi bir hastanede veya evde, bu tedavileri uygulama tecrübesi olmayan herhangi bir sağlık görevlisi tarafından uygulanmamalıdır.

BU BÖLÜMDE HİZMET VEREN DOKTORLARIMIZ

Prof. Dr. Mustafa ÖZDOĞAN
Kanser Merkezi, Tıbbi Onkoloji
Medstar Antalya Hastanesi
Prof. Dr. Ayşegül KARGI
Kanser Merkezi, Tıbbi Onkoloji
Medstar Antalya Hastanesi
Prof. Dr. Mükremin UYSAL
Tıbbi Onkoloji, Kanser Merkezi
Medstar Antalya Hastanesi