SAĞLIK REHBERİ

Mesane kanseri çocukluk dahil her yaşta görülebiliyor. Ancak genellikle orta ve ileri yaş hastalığı olarak belirtiliyor ve görülme sıklığı yaşla orantılı olarak artıyor. Mesane kanseri; erkeklerde prostat, akciğer ve kalın barsak kanserlerinden sonra dördüncü sırada yer alıyor. Ayrıca erkeklerde kadınlardan 3 kat daha sık görülüyor. Sigara içenlerde ise içmeyenlere oranla 4 kat daha fazla karşılaşılıyor. Memorial Sağlık Grubu Medstar Antalya Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Sagfettin Kaya, “Mesane Kanseri Farkındalık Ayı”nda mesane kanseri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Yağlı ve kızarmış yiyeceklerden uzak durun

Mesane karın alt bölümünde içi boş, böbreklerde kanın süzülmesi sonucunda oluşan idrarı biriktirip belli hacme ulaşınca işeme yoluyla dışarı atan organdır. Yani mesane idrarın birikmesi ve boşaltılmasını sağlayan dinamik bir organdır. Yaşlanma ve çevresel karsinojenlere maruz kalma mesane kanseri gelişiminde çok önemlidir. Yağlı ve kızarmış yiyecekleri aşırı tüketenler, sigara içenler, korunmasız şekilde çalışan baca temizleyiciler, plastik ve lastik sanayi çalışanlarda mesane kanseri daha sık görülmektedir. Birçok tümör baskılayıcı genin inaktivasyonunun mesane kanseri oluşumunda rol oynadığı bildirilmektedir.

Mesane kanseri bu belirtilerle kendini gösteriyor;

1. İdrarda ağrısız kanama
2. İdrarda ağrısız ve aralıklı kanama
3. İdrardan pıhtı gelmesi
4. Sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma
5. Zor idrar yapma
6. Karın alt bölgesinde veya bel bölgesinde

İdrar kesesi 10 büyütülerek inceleniyor

Tanıda idrar tetkikleri önemli yer tutmaktadır. İdrar Sitolojisi idrarın bir patolog tarafından incelenip kanser hücrelerinin saptanmasına dayanan bir yöntemdir. İdrar sitolojisi sensitivitesi düşük dereceli tümörlerde düşük, yüksek dereceli tümörlerde ise en fazla %80 olan bir yöntemdir.  Mesane tümöründen şüphelenildiğinde, karsinoma insitu ve küçük papiller tümörlerde yetersiz kalsa da kesin tanı için en kolay ve emin yöntem Sistoskopi’dir.  İdrar yolundan optik bir aletle girilerek 8-10 kat büyütülmüş görüntülerle idrar kesesinin içerisi görülebilir. Fleksibl sistoskopi lokal anestezi ile bile yapılabilen basit ancak çok değerli bir tanı yöntemidir.

Tedavi kişiye özel uygulanıyor

Mesane tümörü tanısında belirli bir büyüklüğe ulaşan tümör ultrasonografide görüntülenebilir. Bilgisayarlı tomografi, MR, İntravenöz Ürografi (İVP) ve yayılımın belirlenmesi için PET/CT teknolojisinden yararlanılır. Tedavi tümörün evresine, derecesine, hastanın genel durumuna ve diğer faktörlere göre değişir. İleri evre hastalar; üroloji, tıbbi onkoloji ve radyasyon onkolojisi uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından tedavi edilmelidir. Mesane kanserlerinin %80 civarı yüzeyel tümörlerdir. Mesane tümörü şüphesi olduğunda genel/lomber anestezi altında idrar yolundan girilerek tümör kazıma yapılmalıdır.

Nüks riski azaltılarak tedavi planlanıyor

Yüzeyel tümörlerde TUR yöntemi kalıcı bir iyileşme sağlayabilir. Ancak birden fazla tümör varlığında veya tümör çapı 3 cm’den büyük olduğunda nüks riski daha fazladır ve bu hastalarda mesane içi, Mitomycin veya İmmun BCG gibi ilaçlar ile haftada bir kez 6-8 hafta süreyle yıkanarak nüks riski azaltılır. Bu tedavi daha da uzun süre devam edebilir. Bu tedavi yöntemiyle hastaların cinsel ve üreme fonksiyonları olumsuz etkilenmez.

Bağırsaktan mesane yapılarak hasta konforu sağlanıyor

Tümör adele tabakalarına bulaşmış ise özellikle genç ve genel durumu iyi olan erkek hastalarda mesanenin ve prostatın, kadın hastalarda rahim ile birlikte tamamen çıkartılması ve ardından bağırsaktan mesane yapılması en ideal tedavi yöntemidir. Bu ameliyat sonrası bağırsaktan yapılmış mesane uygun hastalarda konfor açısından en iyi yöntemdir. Buna uygun olmayan hastalarda kısa bir ince bağırsak ile idrar kanallarının karın dışına ağızlaştırılması yapılır. Radikal sistektomi için uygun olmayan veya tümörün başka organlara yayıldığı hastalarda sistemik kemoterapi ve/veya radyoterapi uygulanmalıdır.

Periyodik takip çok önemli!

Mesane tümörlü bir hastada nüks riski mevcuttur. TUR yapılan yüzeyel tümörlü hastaların %50-80’inde hastalık tekrarlar ve %20-25’inde daha invazif hastalığa ilerler. Hastalara düzenli idrar testleri ve kontrol sistoskopisi yapılmalıdır. Yüzeyel tümör tanısı konulan hastalarda, ilerideki yaşamları süresince az da olsa hastalığın ilerlemesine bağlı mesanenin tamamen alınması gerekebilir. Düşük dereceli tümörlerde bu risk daha az, yüksek dereceli tümörlerde ise daha fazladır. Ayrıca mesane tümörlü hastalarda idrar kanalı ve böbrek toplayıcı sisteminde de mesane tümörü benzeri tümörlerin görülme olasılığı vardır. Birkaç yıl ara ile böbrekler de kontrol edilmelidir.