Safra Yolları ve Pankreas Tedavisinde Altın Standart: “ERCP”
06.07.2015
Pankreas ve safra yolları hastalıklarının tanısı için kullanılan ERCP (Endoskopik Retrograt Kolanjiopankreatografi) yöntemi, aynı zamanda bu bölgelerin hastalıklarının tedavisinde de başarılı sonuçlar vermektedir. ERCP’nin tanısal işlemlerde başarı oranı % 95, tedavi edici girişimlerde ise % 90’ın üzerindedir.
Medstar Antalya Hastanesi Gastroenteroloji Bölümünden, İç Hastalıları ve Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Hilmi Dikici, ERCP’nin kullanım alanları hakkında bazı bilgileri paylaştı.
ERCP nasıl yapılır?
Karaciğerde üretilen safra salgısı, safra kesesinde depo edilir ve buradan safra kanalı aracılığıyla, ince barsağın başlangıcına açılarak dökülür. İşaret parmağı kalınlığında bükülebilir bir tüp (duodenoskop), ağız yolu ile hasta uyutularak, ince barsağın başlangıç yerine kadar yerleştirilir. Özel yardımcı ekipmanlarla, bu kanala girilir ve kanal ayrıntılı görüntülenir. Sonrasında soruna yönelik olarak kanalda açma, temizleme, stent yerleştirme gibi işlemler yapılır.
Teşhis ve tedavi amaçlı kullanılıyor
ERCP, safra yolunda tıkanmaya yol açan herhangi bir nedeni saptamak ve aynı zamanda tedavisini sağlamak amacı ile, öncelikle gastroenteroloji hekimlerince uygulanmakta olan bir yöntemdir. ERCP’nin uygulamaya girişiyle tıkanıklığa bağlı sarılığı olan hastalara yaklaşım büyük oranda değişmiştir.
ERCP yöntemi ameliyat öncesi ve sonrasında da kullanılabilir
ERCP yöntemi en sık, safra yolu taşlarını ameliyatsız olarak çıkarmak amacıyla kullanılmaktadır. Safra kesesinde taşların bir kısmı, keseden kanala düşerek, kanalın ağzını tıkayabilmekte, bu nedenle safa salgısı barsağa akamadığı için, hastalarda sarılık, karın ağrısı, bulantı, kusma, ateş vb sorunlar oluşabilmektedir. Hem safra yolu, hem de safra kesesi ameliyatı geçirmesi gereken bu hastalar, kese ameliyatı öncesinde, ERCP yapılarak safra kanalı temizlenmekte, böylece yapılacak ameliyatın sadece safra kesesine yönelik olması sağlanabilmektedir. Bu sayede, hastanın günlerce hastanede kalması veya açık yöntemle safra kesesi ameliyatı geçirmesinin önüne geçilebilmektedir.
Bazen safra kesesi ameliyatla alındıktan bir süre sonra, safra kanalına taş düştüğü anlaşılabilmektedir. Böyle durumlarda, ERCP ile kanal temizlenerek, hastanın tekrar operasyona girmesine engel olunabilmektedir.
Kese ameliyatlarında oluşabilecek safra yolu yaralanmalarını tespit ve tedavi etmek, artık ERCP ile mümkündür. Özellikle laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılan safra kesesi ameliyatları sonrasında meydana gelebilecek, kanalın bağlanması, kesilmesi, kaçakların oluşması gibi bazı istenmeyen yan etkiler, yine ERCP ile tanı ve tedavi yapılabilmektedir.
ERCP yöntemi, kanserli hastalarda, tanı ve tedavide kullanılabilmektedir.
ERCP’nin önemli katkılarından biri, safra yollarında tıkanmaya yol açarak sarılık oluşturan safra yolu ve pankreas tümörlerinde, gerek tanıyı kesinleştirmek, gerekse stent denilen tüpler yerleştirerek sarılığı açmak ve ameliyat öncesi hastanın genel durumunu düzeltmek veya ameliyattan kurtarmak amacıyla ERCP uygulanmaktadır. Yaşlılarda ve ilerlemiş tümörü bulunan hastalarda, ERCP yoluyla takılan stent veya tüpler, sarılığı ve kaşıntıyı gidererek yaşam konforu ve hayatın sürdürülmesini sağlamaktadır.