Süt Hormonu Yüksekliği Gebe Kalmayı Engelleyebilir
07.01.2019Vücuttaki temel görevi, kadınlarda doğumdan sonra süt üretimini sağlamak olan prolaktin, adet kanamalarını düzenlemede ve üreme fonksiyonlarını artırmada etkili rol oynuyor. Erkeklerde de görülen prolaktin hormonu yüksekliği kadınlarda; adet düzensizliği, gebelik ya da doğum olmadığı halde memeden süt gelmesi ve gebe kalamama gibi sorunlara neden olabiliyor.
Hormon bozukluğu belirti vermeyebilir
Prolaktin, beynin altında bulunan ve bezelye büyüklüğünde olan hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. Prolaktin hormonu halk arasında “süt hormonu” olarak da bilinir. İşlevi, meme dokusunun gelişimine katkıda bulunmak ve doğum sonrası süt üretimini teşvik etmektir. Kanda normalden daha yüksek miktarda saptanması hiperprolaktinemi olarak adlandırılır. Prolaktin yüksekliği; herhangi bir hastalık olmadan da gelişebilir. Hiperprolaktinemi, hipofiz bezinden kaynaklanan, prolaktinoma adı verilen ve prolaktin salgılayan iyi huylu tümörlere bağlı olarak da gelişebilir. Genellikle erkek hastalar şikayetleri önemsemez ve bundan dolayı tanı, tümörün çapı büyüdükten sonra konulabilir.
Prolaktin yüksekliği;
- Hipofiz bezinde prolaktinin aşırı salınımına neden olan tümörler,
- Ön beyin bölgesinden kaynaklı tümör veya bu bölgeyi etkileyen sistemik hastalıklar,
- Bazen prolaktinoma olmadan, başka hormon üretimine neden olan hipofiz tümörleri,
- Hipofiz bölgesine radyasyon uygulanması ve travma,
- Hipotiroid, kronik böbrek yetmezliği ve siroz hastalığı,
- Polikistik over sendromu gibi sorunlara bağlı olarak da gelişebilir.
Doğum kontrol ilaçları risk oluşturur
Hastalıklar dışında gebelik, stres, meme başının uyarılması, cinsel ilişki, egzersiz ve bazı bitkisel ürünlerin tüketilmesi prolaktini yükseltebilir. Ayrıca psikiyatri bölümünde kullanılan bazı antidepresan, antipsikotik ve trankilizan ilaçlar prolaktin yüksekliğine sebep olmaktadır. Östrojen içeren ilaçlar, doğum kontrol hapları, bazı tansiyon ilaçları ile metoklopramid ve domperidon içeren gastrointestinal ilaçlar da yine hormonun yükselmesinde etkili olabilmektedir.
Ploraktin yüksekliğinde kadınlarda aşağıdaki şikayetler görülebilir;
- Adet düzensizliği veya olmaması
- Memeden süt gelmesi
- Tüylenme
- Cinsel istekte azalma
- Kilo artışı
- İnfertilite
Erkeklerde de görülebiliyor
Erkeklerdeki prolaktin yüksekliğinde; cinsel istekte azalma, sertleşme sorunu, zamanla vücut kıllarında azalma, memelerde büyüme ve sperm sayısında azalma görülebilir. Uzun süre tedavi edilmediği takdirde kemik erimesine neden olabilir. Prolaktinoma nedeniyle hastaların bir kısmında baş ağrısı, eğer kitle büyükse ve görme sinirlerine baskı yapıyorsa çift görme gibi görme bozukluklara yol açabilmektedir.
Tedavide cerrahi gerekebilir
Prolaktin yüksekliğinde ilaç tedavisi dışında hastanın özelliklerine göre nadiren özel durumlarda cerrahi veya radyoterapi gerekebilir. İlaç tedavisinde amaç prolaktin hormon yüksekliğini kabul edilebilir seviyeye indirmektir. Ayrıca hipofizdeki kitlenin de zamanla küçülmesi veya tamamen kaybolması hedeflenir. Hekimin belirleyeceği aralıklarla kanda prolaktin düzeyi ve hipofiz MR ile ön beyinde bulunan kitledeki çap değişikliği kontrol edilir. Bu bilgilere göre tedavi planlanır.